top of page
Suscríbete á nosa revista

Suscríbete á nosa Revista GR

Sintropía: Un Reencuentro con la Sabiduría Ancestral

Writer's picture: GranRURALGranRURAL

Na era dixital actual, onde as tendencias xorden e desaparecen en cuestión de segundos, a "sintropía" está gañando popularidade en varios campos como unha nova palabra de moda, mentres que "resiliencia" resoa menos forte nos nosos oídos.


 

Recoñezo que máis dunha vez me quedei con aspecto de idiota facendo como entender este tipo de palabras. Como é case obrigatorio á hora de solicitar subvencións europeas, decidín investigar. E sempre pasaba o mesmo. Algo que xa non me sorprende destas novas palabras de moda.


E a idea de sintropía, como todas esas novas palabras ás que me refiro, non é tan nova como poderiamos pensar. De feito, as súas raíces remóntanse á sabedoría ancestral dos seres humanos e á profunda conexión que mantiñan coa natureza.

 

Dos personas con equipo fotográfico en un entorno amazónico.
Acceso a comunidad Kichwa en Amazonía Ecuatoriana

Que é a sintropía?

Lonxe de ser unha simple etiqueta, a sintropía representa un enfoque holístico* que busca harmonizar as relacións entre os humanos e o medio natural. Trátase de crear sistemas resilientes* e sostibles, inspirados nos patróns da propia natureza, onde cada elemento xoga un papel fundamental no equilibrio do conxunto.


Non é isto o que se facía antigamente? Non se remonta ás raíces da sabedoría ancestral da humanidade e á súa profunda conexión coa natureza?


*Enfoque holístico: que aborda un tema de forma integral, na súa totalidade.


*Sistemas resilientes: que manteñen as súas funcións básicas e a súa integridade ante sucesos inesperados ou condicións adversas.

 

Sabiduría ancestral

Vivín doce anos no Ecuador. Tempo no que tiven a oportunidade de viaxar por todo o país con proxectos audiovisuais e sociais. Visitei as partes máis profundas e salvaxes do Amazonas, a maxestade da súa serra, a súa idílica Costa e, por suposto, as marabillosas illas Galápagos. Co apoio da Fundación Verde Milenio e do PNUD Ecuador (Programa das Nacións Unidas para o Desenvolvemento), contemplei e retratei o saber ancestral das súas comunidades indíxenas. Nestes lugares descoñecen a palabra resiliencia e moito menos sintropía, pero aplican os seus conceptos dende o principio dos tempos. Para eles é algo tan natural como respirar.


Grupo de hombres de comunidad amazónica compartiendo tiempo de charla
Descanso durante la grabación para PNUD en comunidad amazónica Pashimbi

A miña sorpresa ao volver á miña “patria galega” e involucrarme en proxectos sociais foi comprobar que en Europa, e no “primeiro mundo”, estas palabras xurdiron como conceptos de algo novo e transgresor. Para min, cada palabra de moda nova lémbranos que fixemos as cousas mellor no pasado. Cada nova palabra significa baixar a cabeza e admitir que non fixemos ben as cousas. E molestame que, quizais porque non sabemos recoñecer os nosos propios erros como sociedade, intentemos ocultar esta vergoña co uso destas novas palabras. Estabamos equivocados. Moito.

 

Aprender é recordar o que xa sabemos

 

É entón cuestión de non aplicar a sintropía Para nada, é máis necesario que nunca? É lóxico seguir a sabedoría da natureza, a dos nosos devanceiros. Como dicía o propio Platón: “Aprender é lembrar o que xa sabemos”. A cuestión é asegurarse de que non se converta noutra palabra pasaxeira que se perda coa chegada dunha nova.

 

Ejemplos de la sabiduría ancestral

As comunidades indíxenas de todo o mundo desenvolveron prácticas antigas baseadas nos principios da sintropía. Por exemplo, no Amazonas, as comunidades kichwa amazónicas do río Napo practican o que chamamos permacultura, un sistema agrícola que imita os patróns naturais da selva tropical. Esta práctica de chakras amazónicas permite cultivar de forma sustentable unha gran variedade de alimentos, sen danar o ecosistema. Un sistema agroalimentario que recentemente está a recibir a bendición de fondos europeos. Algúns exemplos de éxito deste tipo de prácticas puidemos coñecer no II Foro Rural Sustentable.


Imagen de la comunidad kichwa de Añangu, en el Yasuní (amazonía ecuatoriana). Una persona caminando por delante de las casas de madera.
Na Comunidade Kichwa de Añangu (Yasuní, Amazonia ecuatoriana) coa Fundación Verde Milenio

Retos e oportunidades da sintropía

É necesario implantar a sintropía a grande escala, non só no sistema agroalimentario, senón en todas as facetas da nosa vida, como a arquitectura, o urbanismo, a reciclaxe ou mesmo nas nosas relacións sociais. Para iso cómpre modificar os actuais sistemas de produción e consumo, adaptar as infraestruturas existentes e educar á poboación sobre os principios da sintropía. A cambio, podemos conseguir unha mellor comprensión do noso medio, mellorando a nosa calidade de vida.


Non permitamos que este tipo de palabras se usen só por moda ou interese e nos perdamos no esquecemento con outra nova palabra de moda. Syntropy representa unha chamada a reunirse coa sabedoría ancestral e aplicala aos retos aos que nos enfrontamos como sociedade. Trátase de restaurar o equilibrio coa natureza e construír un futuro máis próspero e sostible para todos.



0 views0 comments

Comments


bottom of page